چرم طبیعی و همهی نکاتی که باید دربارهی آن باید بدانید
چرم، سندی برای نبوغ و تدبیر انسان است و بدون شک در توسعهی تمدن امروز نقش بسیار زیادی داشته است. از اوایل نسل بشر تا به الان، تقریبا در هر دوره از طراحی و مد، چرم یکی از ویژگیهای ماندگار بوده است. تقریبا ۷۰۰۰ سال است که تمدن ما از چرم برای تولید لباس و کالاهای مصرفی دیگر استفاده میکند. چرم طبیعی اگر اصل باشد برای سالهای زیادی دوام آورده و میتوانید از آن استفاده کنید؛ اما شناخت ویژگیهای چرم طبیعی اصل و نحوهی تشخیص چرم اصل را میدانید؟ در مجله دیجی استایل با ما همراه باشید تا همه اطلاعاتی که دربارهی چرم طبیعی اصل باید بدانید را بررسی کنیم.
تاریخچهی چرم از کجا شروع شد؟
دباغی چرم یکی از قدیمیترین کارهای بشر است. انسانهای اولیه برای غذا شکار میکردند و از پوست حیوانات به عنوان لباس، کفش و همچنین سرپناه استفاده میکردند. یونانیان باستان ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به استفاده از چرم برای لباس و صندلهایشان شناخته شده هستند. بعدها در مصر تولید چرم به علت اینکه محبوب فرعونها و ملکهها بود، گسترش پیدا کرد. بعدها استفاده از چرم به تدریج وارد کشورهای دیگر از جمله رم شد. در رم سربازان پیاده از چرم برای پیراهنهای محافظ و زره استفاده میکردند.
امروزه بازار تولید لباس و وسایل چرمی از گذشته الهام گرفته و طراحان مد و معاصر هنوز هم برای طراحی محصولات چرمی از تاریخ کمک میگیرند؛ از چکمههای چرمی گرفته تا عینکهای خلبانی که یادآور کابویهای قدیمی و هوانوردان جنگ جهانی دوم هستند.
چرم از چه چیزی ساخته میشود؟
چرم طبیعی از پوست حیوانات ساخته میشود. رایجترین و محبوبترین چرم در دنیای مد امروز، چرم تشکیل شده از پوست گاو است. پوست گاو ۶۵% چرمهای تولید شده را پوشش میدهند. بعد از چرم گاوی، چرم گوسفند محبوب است؛ چرم گوسفند از پشم دست نخورده تشکیل میشود که به راحتی با پارچه پوشانده میشود. چرم گوسفند معمولا در ساخت دمپایی و فرش مورد استفاده قرار میگیرد.
بعد از چرم گاوی و گوسفندی، درصد کمی از چرم در جهان از پوست حیواناتی مانند بز، بوفالو و حتی کروکودیل، مار و شترمرغ هم تشکیل میشود. علاوه بر اینها، چرم شتر هم وجود دارد که به اندازهی بقیهی چرمها شناخته شده نیست؛ اما چرم ساخته شده از پوست شتر بسیار مقاومتر و قویتر از چرم گاوی است. چرم پوست شتر حدود ۱۰ برابر پوست گاو فیبر دارد و در برابر پارگی بسیار مقاوم است و همچنین دوام بیشتری دارد.
انواع چرم
به طور کلی، چرم با توجه به روش ساختش، به دو دستهی طبیعی و مصنوعی تقسیم میشود. شناخت چرمها در خرید چرم به کمک شما خواهد آمد. در ادامه انواع مختلف چرم را به شما معرفی میکنیم:
چرم مصنوعی
چرم مصنوعی یا همان چرم صنعتی، همان چرمی است که در وسایلی مانند مبل، روکش صندلی اتومبیل، برخی لباسها و… میبینید. این چرم به چرم وگان یا گیاهی هم معروف است. چرم مصنوعی دو مدل اصلی دارد؛ چرم پلیاورتان (PU) و چرم پلی وینیل کلراید (PVC).
چرم PVC در دههی ۱۹۴۰ در ایالات متحدهی آمریکا تولید شد. این چرم برای محصولاتی مانند کفش، روکش مبل و فضای داخلی خودرو استفاده میشود. در اواخر دههی ۱۹۵۰ بعضی از شرکتهای شیمیایی شروع به تولید چرم PU کردند. هر دوی این چرمها کاربردهای مشترکی دارند؛ اما ویژگیهای متفاوتی نیز دارند.
چرم PU (که فوم هم به آن گفته میشود) بافت نرم، انعطافپذیر و قابل تنفس دارد؛ به همین علت بیشتر برای ساخت محصولاتی که در تماس با پوست هستند استفاده میشود ( مثل لباس و روکش مبلمان). چرم PVC به اندازهی چرم PU قابلیت تنفس ندارد؛ در نتیجه اکثرا برای محصولاتی استفاده میشود که به دفع رطوبت نیاز دارند. مثل جلد کتاب یا جعبهی دستگاههای الکترونیکی.
چرم طبیعی
چرم طبیعی از دباغی پوست حیوانات تشکیل میشود. مقاومت زیاد، استحکام بالا، دوام و ماندگاری از ویژگیهای چرمهای طبیعی است. چرم طبیعی بر اساس استحکام به سه دستهی سبک، نیمه سنگین و سنگین تقسیم میشود.
- چرمهای سبک از پوست حیواناتی مثل گوسفند و بزغاله به دست میآیند و ضخامت کمی دارند؛ در نتیجه نیازمند مراقبت هستند. از طرفی دیگر این چرمها جنس بسیار لطیفی دارند و به همین علت در اکسسوریهایی مانند دستکش یا کلاه به کار میروند.
- چرمهای نیمه سنگین از پوست حیواناتی مثل شترمرغ و کروکدیل ساخته میشود و جزء چرمهای کمیاب محسوب میشوند و قیمت بالایی دارند. این چرمها در ساخت کالاهای لاکچری و خاص به کار میروند.
- چرمهای سنگین تشکیل شده از پوست حیواناتی مثل گاو، گوساله یا شتر هستند. این چرمها مقاومت بالاتری نسبت به چرمهای دیگر دارند و در طی گذشت سالها و استفاده از آن، ظاهر بهتری میگیرند و همچنین جذابیت خود را حفظ میکنند.
انواع چرم طبیعی بر اساس شکل ظاهری
چرمهای طبیعی بر اساس شکل ظاهری خود به دستههای متفاوتی تقسیم میشوند. در ادامه به بررسی چند مورد از آشناترین و کاربردیترین مدلهای آن میپردازیم.
جیر (Suede Leather)
جیر معمولا از پوست بره ساخته میشود و در بعضی موارد ممکن است از پوست بز، گوساله یا گوزن هم استفاده شود. چرم جیر از آخرین لایهی پوست حیوانات تشکیل میشود؛ به همین علت نرم است و انعطاف پذیری زیادی دارد اما دوام بسیار کمی دارد. این چرم دارای پرزهای کوتاه و نرم است و حالت مخملی دارد. چرم جیر برای محصولاتی مثل کیف و کفش و اکسسوریهای دیگر به کار میرود.
نوعی چرم به نام چرم اشبالت نیز وجود دارد که از لایهی میانی پوست ساخته میشود. این چرم به دلیل ظاهرش ممکن است با جیر اشتباه گرفته شود؛ اما چرم اشبالت کلفتتر و محکمتر از جیر میباشد.
نوبوک (Nubuck Leather)
چرم نوبوک چرمی است که قسمت بیرونی آن سمباده زده شده و صاف است. این کار باعث میشود تا این چرم ظاهری مشابه با مخمل داشته باشد. ممکن است چرم نوبوک با جیر اشتباه گرفته شود؛ اما چرم نوبوک از خارجیترین لایهی پوست تشکیل میشود و به همین علت مقاومت زیادی دارد. همچنین چرم نوبوک قیمت بالاتری نسبت به چرم جیر دارد.
ورنی (Patent Leather)
چرم ورنی چرمی است که سطح بسیار براقی دارد. این چرم معمولا از پوست گاو و گوساله ساخته میشود. این چرم ضد آب است و انعطاف پذیری زیادی دارد. ویژگی براق بودن آن باعث میشود که در اکسسوریهایی مثل کیف و کفش مورد استفاده قرار بگیرد و طرفداران زیادی در صنعت مد و فشن داشته باشد. چرم بروشاو هم چرم نیمه ورنی محسوب میشود و در تولید پوشاک کاربرد دارد.
کروکو (Croco Leather)
چرمهای کروکو، چرمهایی هستند روی آنها طرحهایی به شکل پوست مار و کروکدیل وجود دارد. این طرحها به علت سایش در حین ساخت به صورت مصنوعی روی چرم به وجود میآیند. این چرمها در بعضی مواقع حالتی براق هم ممکن است داشته باشند.
چرم دانه بالا (Top-Grain Leather)
چرم دانه بالا، چرم اصلاح شده یا چرم الگانت، دومین چرم باکیفیت است. این چرم همان چرمی است که در قسمت کالاهای چرمی با کیفیت «خوب» پیدا خواهید کرد. چرم دانه بالا از چرمهای کاربردی برای اکسسوریهایی به خصوص کیف دستی است. این چرم ساخته شده از لایههای بالایی پوست است که سمباده یا تراش میخورد و بعد رنگآمیزی میشود. این چرم مقاومت زیادی دارد؛ اما نه به اندازهی مقاومت چرم دانه کامل.
چرم دانه کامل (Full-Grain Leather)
چرم دانه کامل، همهی دانههای طبیعی روی چرم حیوان را با تمامی نقصهای ذاتی و مقاومت آن دارد. این چرم اکثرا برای کارهای سنگین مانند جلد اسلحه استفاده میشود. البته این چرم در لباس، کیف و کفش و بوت هم به کار میرود که کیفیت بسیار بالایی دارد. این نوع چرم نقصهای طبیعی مانند زخم و مارک روی خود دارد؛ اما کمپانیهای برند از این چرمها برای محصولات خود استفاده نمیکنند که قیمت آن را از چیزی که هست گرانتر نکنند!
چرم دانه کامل سختی و مقاومت بالایی دارد. این چرم با گذشت سال و استفادهی زیاد، مادهای به نام پاتینا تولید میکند که بسیار غنی است و باعث زیباتر شدن آن میشود. این چرم به عنوان باکیفیتترین چرم موجود برای خریدن شناخته می شود. اگر روی کالایی ساخته شده از چرم دانه کامل پول خرج کنید و از آن مراقبت کنید، مطمئن باشید که تا همیشه برای شما کار خواهند کرد.